Wat is de beste Pistonmachine van 2024?

Nee hoor. Je ziet ze misschien wel het vaakst in de horeca, maar er zijn inmiddels zoveel pistonmachines van verschillende formaten, dat heel veel van de beschikbare modellen geschikt zijn voor thuisgebruik. Horecamodellen hebben in sommige gevallen wel een verbinding met het waternet. Op die manier hoeft het personeel niet continu de watertank bij te vullen.

Voor thuisgebruik is dit overbodig; hiervoor heb je machines met een waterreservoir. Modellen voor thuisgebruik hoeven daarnaast niet zo groot te zijn als dat je vaak in de horeca ziet. Hiermee kun je vaak meerdere kopjes koffie tegelijkertijd te zetten, van twee tot wel zes. Thuis heb je genoeg aan een model waar je één tot twee kopjes koffie tegelijkertijd mee kunt zetten.

Dat is een kwestie van smaak. Naast de zetmethode is de smaak van koffie afhankelijk van een weelde aan andere factoren. Zo doet het ertoe of je zelf verse koffiebonen hebt gemalen of dat je dit in een zak in de winkel hebt gekocht. Zelfs hoe je dit opbergt doet er toe: een luchtledige verpakking waarborgt de smaak veel langer dan een non-vacuümverpakking.

Daarnaast speelt de specifieke koffieboon of de melange van verschillende bonen ook een rol. De twee hoofdsoorten zijn arabica- en robustabonen. Arabicabonen zijn over het algemeen wat zoeter en geschikt voor espresso, terwijl robustabonen wat bitterder zijn en in veel melanges en koffiepoeder worden gebruikt samen met arabicabonen.

Ook de watertemperatuur is belangrijk. De gouden standaard die gehanteerd wordt is 93 °C. Hiermee wordt je koffie warm zonder dat deze verbrand wordt. De hitte die vrijkomt tijdens het malen van de koffie kan hier ook een rol bij spelen. Heb je een koffiemolen met keramische maalschijven, dan wordt tijdens gebruik hiervan minder hitte gegenereerd dan met een molen met metalen maalschijven.

Een pistonmachine vergt over het algemeen meer onderhoud dan de meeste andere koffiemachines, maar het type pistonmachine doet er ook toe.

Een machine met een thermoblock warmen bijzonder snel op. Als je de machine hoort pompen wanneer je het stoompijpje aanzet, dan heb je een pistonmachine met thermoblock. Het fijne aan dit apparaat is dat het niet vaak ontkalkt hoeft te worden: gemiddeld volstaat eens per maand. Bij zacht water volstaat eens per kwartaal. Er staat namelijk niet continu water stil in dit apparaat.

In principe hoort daarnaast ook de broeikop eens in de twee weken schoon gemaakt te worden. Hiermee voorkom je dat het filtertje verstopt raakt. Hiervoor draai je de schroef in het midden los, waarna je het filtertje eruit haalt en schoonmaakt met een spons. De broeikop zelf maak je schoon met een borsteltje of doek.

Naderhand doe je de filter terug en draai je de schroef met de hand weer vast. Doe dit niet met een schroevendraaier! De schroef wordt hierdoor waarschijnlijk te strak aangedraaid, waardoor de broeikop onder hoge temperaturen kapot kan gaan.

Machines met een enkele boiler, dubbele boiler of warmtewisselaar vergen ander onderhoud. Deze hoort ook rond de één keer per maand ontkalkt te worden, maar stem dit vooral even af op de hardheid van je water en wat de fabrikant aanraadt in de handleiding.

Heeft je apparaat een zogeheten E61-kop, dan kun je eens in de drie maanden het apparaat backflushen. Je leest in de handleiding of je apparaat een E61-kop heeft. Met backflushen maak je de binnenkant van deze broeikop schoon.

Hiervoor leg je een filter zonder gaatjes in de filterhouder, waarna je een theelepel zetgroepreiniger erin doet en de piston op de machine draait. Zet de machine aan, druk op de knop om koffie te zetten en wacht tot de pompdruk wegvalt zodat het water terug kan stomen. Dit is goed hoorbaar. Als de pompdruk wegvalt, zet je de machine uit.

Herhaal dit een paar keer, en laat ten slotte de machine door een normaal filter (met gaatjes) een kopje water zetten om de boel door te spoelen.

Bij elke machine hoort de pistonring eens per zes maanden tot een jaar vervangen te worden bij gemiddeld gebruik (tot tien kopjes koffie per dag). Die ring droogt namelijk na een tijdje uit, waardoor er water lekt tijdens het zetten van de koffie.

Daarnaast spoel je idealiter ook na ieder gebruik de piston goed af om alle koffiedrab eruit te halen. Veeg ook gelekt water even op indien van toepassing. Alle beetjes zorg verlengen de levensduur van je pistonmachine!

Dat kan wel, maar het is aan te raden arabicabonen of een melange met een hoog arabica-gehalte te gebruiken bij een pistonmachine. Uiteraard staat het je vrij robustabonen of een robusta-dominante melange te gebruiken.

Om echter een goede espresso te maken zoals deze bedoeld is, gebruik je arabicabonen. Deze zijn namelijk iets zoeter en over het algemeen toegankelijker. Aangezien espresso al een zeer geconcentreerd drankje is, wil je hier geen bitterdere robustabonen voor gebruiken.

Deze espresso gebruik je ook als basis voor al je andere koffiedranken. Je wilt natuurlijk dat deze basis meteen steengoed is, zodat de rest van je dranken ook een groot succes zijn.

In feite alles, maar je zult hier zelf wat werk voor moeten doen. Terwijl je bij veel volautomatische koffiemachines slechts op één knop hoeft te drukken om een uitgebreide latte macchiato te krijgen, moet je bij gebruik van een pistonmachine zelf de handen uit de mouwen moeten steken.

Met een pistonmachine zet je een espresso of een lungo. Dit gebruik je vervolgens als basis voor allerlei koffiedranken, zoals cappuccino's, latte's, ijskoffie, enzovoorts. De meeste pistonmachine's hebben een stoompijpje. Hiermee verwarm en schuim je zelf je melk op naar smaak en kleed je vervolgens je koffiedranken aan.

Heeft het model waar jouw oog op is gevallen geen stoompijpje? Dan gebruik je een melkopschuimer.

Het is niet per definitie moeilijk, maar koffiezetten met een pistonmachine vergt wel wat meer moeite. In tegenstelling tot een Senseo of Nespresso apparaat, doe je niet slechts een cupje of pad in de houder en krijg je koffie met een enkele druk op de knop.

In plaats daarvan moet je zelf je gemalen koffie in de filterhouder doen, de filterhouder aandraaien en op de knop drukken. Naderhand spoel je de filterhouder goed af en droog je hem af.

Mogelijk moet je ook nog zelf je koffiebonen malen. Door zelf je koffiebonen te malen, ben je ervan verzekerd dat je koffie niet oudbakken smaakt. Dat risico loop je namelijk als je in de winkel gekochte gemalen koffie niet goed afsluit. Verder is het ook mogelijk dat je zelf melk moet verwarmen en/of opschuimen. Ook dat kost weer extra tijd – maar het resultaat is de moeite meer dan waard!