Beste Motorolie - Feb. 2021

Je leest ten eerste altijd de viscositeit terug in de handleiding van je auto. Dit staat voor de resistentie tegen verdunning en verdikking, en wordt altijd met twee cijfers aangegeven. Die cijfers staan voor graden Farenheit, aangezien Amerika de koploper is binnen deze markt.

Zo heb je bijvoorbeeld 10w40 olie. Het eerste cijfer staat voor de weerstand van de olie bij 0 °F (-17,8 °C); het tweede cijfer staat voor de weerstand van de olie bij 212 °F (100 °C). Die 'w' staat voor 'winter'.

Motorolie verdunt naarmate het heter wordt. Hoe beter resistent olie is tegen het verdunnen bij opwarming, hoe beter het smeert. Dikke olie sluit alles namelijk beter af en onderhoudt een laagje lubricatie op hetgeen waarmee het in contact staat.

Hoe hoger het tweede nummer is (na de 'w'), hoe beter bestand tegen verdunning het is. 10w40 motorolie is zodoende meer resistent tegen verdunning dan 10w30 olie. Hij presteert dan ook beter bij hoge temperaturen doordat hij dikker blijft.

Motorolie verdikt echter ook naarmate het afkoelt. Het eerste cijfer (voor de 'w') geeft aan hoe resistent de olie is tegen verdikking. Ondanks het feit dat dikkere olie beter is dan hele dunne olie, wil je geen appelstroop in je motorblok. Het moet immers wel makkelijk kunnen bewegen en je motorblok geen extra werk bezorgen.

5w motorolie wordt dan ook aangeraden voor gebruik tijdens de winter, vooral in klimaten waar het erg koud kan worden. Tegenwoordig zijn er zelfs synthetische oliën met een 0w-rating.

Hier geldt precies dezelfde redenering als bij een auto (alsook scooters, quads, enzovoorts). Kijk de handleiding van je motor na en stem je aankoop af op de viscositeit die hierin staat aangegeven.

Op veel vlakken wel. Synthetische olie bestaan uit een basisolie, allerlei toevoegingen en een 'draagolie' die de gelijkmatige verspreiding van die toevoegingen garandeert. Het wordt geproduceerd met 'high-performance' motorblokken in gedachten, zoals je in sportauto's of racemotoren ziet.

Die toevoegingen leiden tot een aantal voordelen:

• De moleculen zijn uniform, wat tot minder wrijving leidt
• Minder olie-afzettingen door fijnstelling tijdens de productie
• Het motorblok wordt beschermd door toevoegingen met een reinigende functie, wat onzuiverheden in de olie voorkomt
• Beter functioneren in koude temperaturen
• Hoeft minder vaak vervangen te worden

Tegenover synthetische olie staat minerale olie, oftewel conventionele olie. Deze heeft alle bovengenoemde voordelen niet. Zie het echter niet als een 'slechte' soort olie. Bekijk het eerder zo: minerale olie is goed, een blend van synthetische en minerale olie is beter, terwijl synthetische olie het beste is.

Je ziet het al: je kunt ook blends van synthetische en minerale olie kopen. Deze blends liggen qua voordelen en prijspunt tussen de twee in. Synthetische olie is namelijk veruit het duurste, terwijl minerale olie vaak stukken goedkoper is.

Houd echter in gedachten dat je synthetische olie niet nodig hebt om je motorblok goed te laten lopen. Het is ten slotte geproduceerd met high-performance motorblokken in gedachten. Heeft een kleine motor van 125cc dan veel baat bij zo'n synthetische olie? Waarschijnlijk niet.

Motorolie wordt zwart omdat het vervuild raakt met koolstof en andere bestanddelen. Ook de bewegende onderdelen waarmee het in contact staat, verliezen continu hele kleine stukjes van hun oppervlaktes.

Ook de snelle afwisseling tussen hitte en koelte resulteren in donkerdere olie, alsook sommige toevoegingen aan motorolie. Zelfs normale oxidatie kan hiertoe leiden.

Echt zwarte olie kan echter komen door roet. Roet is het resultaat van incomplete verbranding, wat gelukkig over het algemeen niet tot slijtage van het motorblok leidt omdat deze kleiner zijn dan een enkele micron. Komen ze samen in grotere vervuilingen, dan pikt de oliefilter deze op.

Als je de peilstok bekijkt en ziet dat de olie zwart is, wilt dit niet meteen zeggen dat je je olie moet vervangen. Olie wordt immers redelijk snel zwart.

In de handleiding lees je terug hoe vaak olie vervangen moet worden. Dit wordt meestal gebaseerd op het aantal kilometers sinds de laatste olieverversing.

Wil je het echter zeker weten? Dan is een olieanalyse de enige optie. Dit wordt uitgevoerd door bedrijven of je moet er zelf de apparatuur voor kopen, dus of je je geld daaraan wilt uitgeven in plaats van aan nieuwe olie is aan jou.

Het normale temperatuurbereik tijdens gebruik ligt tussen de 90 °C en 104 °C. Motorolie begint echter pas te verbranden – wat tot schade leidt – rond 140 °C.

Er is dus op zich niks aan de hand als de motorolie 135 °C bereikt, maar je zult wel sneller je olie moeten vervangen als je regelmatig dit soort temperaturen bereikt.

Zet het voertuig eerst op een vlakke ondergrond en laat hem helemaal afkoelen. Net na gebruik zit de olie nog door de hele motor verspreid, waardoor je meting niet nauwkeurig zal zijn.

Als dit eenmaal in orde is, pak je een schone doek en ga je op zoek naar de peilstok. Bij een auto zit die onder de motorkap; bij een motor aan de zijkant van het motorblok. Soms zie je bij motoren een kijkglas in plaats van een peilstok; in dat geval ben je nóg sneller klaar!

Haal de peilstok uit het motorblok, veeg hem schoon aan de doek en steek hem opnieuw in de motor. Wacht een paar seconden en haal de peilstok er weer uit. Je ziet op het onderste deel van de peilstok nu olie, alsook twee markeringen. Vaak zijn dit twee puntjes, twee streepjes of 'min' en 'max'. Het verschil tussen die twee markeringen is meestal ± 1 liter.

Bevindt de olie zich tussen die twee markeringen, dan is het oliepeil in principe in orde en kun je de peilstok terugplaatsen. Idealiter zit het peil net iets onder de bovenste markering. Zit de olie onder de onderste markering, dan moet je de olie bijvullen. Zit de olie boven de bovenste markering, dan moet je juist olie aftappen.

Heb je je auto net? Peil dan sowieso eens per week de olie. Zo krijg je een idee van of hij olie lekt en hoeveel hij verbruikt. Probeer ook zo nu en dan zowel voor als na een rit de olie te peilen om hier een nog beter beeld van te krijgen.

Het precieze proces ligt zowel aan het type voertuig als het precieze model, maar de globale stappen komen enigszins overeen. Je zoekt hoe dan ook eerst de olievuldop, draait hem los en zet een trechter in het gat om geknoei te voorkomen.

Vervolgens vul je de olie bij tot de gewenste hoeveelheid. Weet je niet zeker of je er genoeg hebt in gedaan (of juist teveel), vul dan beetje bij beetje bij. Wacht hoe dan ook na het bijvullen altijd een paar minuten zodat de olie goed naar beneden kan zakken. Controleer vervolgens het oliepeil opnieuw met de (wederom schoongemaakte) peilstok.

Heb je nog te weinig? Herhaal het proces dan. Heb je teveel? Dan moet je wat olie aftappen.

Sommige motorblokken hebben een aftapplug of carterplug. Zet een opvangbak onder die plug voordat je hem eraf draait; je wilt deze olie niet op de grond hebben. Op sommige bakken lees je direct af hoeveel je hebt afgetapt, maar als je bak geen maataanduidingen heeft, zul je dit op het blote oog moeten doen.

Is de klus eenmaal geklaard, dan doe je de plug weer terug. Vaak wordt aangeraden dat je, indien er een o-ringetje bij zit, de o-ring meteen vervangt.

Soms zijn die aftappluggen echter nogal ellendig geplaatst, waardoor je er niet of nauwelijks bij kunt. In dat geval kun je een pomp aanschaffen waarmee je de olie via de peilstok-opening omhoog zuigt.