Wat is de beste Mountainbike van 2023?

Je kunt een paar gegevens gebruiken om hierachter te komen, om te beginnen met je beenlengte. Sta rechtop met je benen 15 centimeter uit elkaar en meet de afstand van waar je voet de grond raakt tot kruishoogte in centimeters. Vermenigvuldig deze bevinding met 0,68. Het getal dat hieruit voortkomt, is de framemaat die je nodig hebt.

Kom je uit op een halve maat (bijvoorbeeld 35,5)? Dan rond je bij sportief gebruik van de fiets naar beneden af, terwijl je bij normaal gebruik het getal naar boven afrondt. Heeft de fiets daarnaast een geveerde zadelpen? Trek dan nog eens vier centimeter van de framemaat af.

Je kunt ook je lichaamslengte als basis gebruiken. In dat geval kom je op de volgende framematen uit:

• 150 tot 165 centimeter vergt een framemaat van 30 tot 41 centimeter, oftewel XS
• 165 tot 170 centimeter vergt een framemaat van 41 tot 44 centimeter, oftewel XS - S
• 170 tot 175 centimeter vergt een framemaat van 44 tot 48 centimeter, oftewel S - M
• 175 tot 185 centimeter vergt een framemaat van 48 tot 52 centimeter, oftewel M
• 185 tot 190 centimeter vergt een framemaat van 52 tot 54 centimeter, oftewel M - L
• 190 tot 195 centimeter vergt een framemaat van 54 tot 56 centimeter, oftewel L
• 195 tot 200 centimeter vergt een framemaat van 56 tot 61 centimeter, oftewel L - XL

Dat ligt aan waar je rijdt en hoe je rijdt. Voordat je dit echter laat meewegen, moet je je inlezen over de belangrijkste aandachtspunten. Te beginnen met de opbouw van de band. De band bestaat uit verschillende lagen. Buiten zit het loopvlak dat in aanraking komt met de grond en de sidewall (ook wel 'wang' genoemd), die aan de zijkanten van de band zit.

Onder de buitenste laag zit het karkas met in veel gevallen een anti-leklaag. Tegen de velg zit de hiel met de hieldraden. Dit laatste kan een stevige draadband zijn, of dunnere draden. Sommige banden kunnen hierdoor worden opgevouwen. Dit zijn vouwbanden. Hecht je hier dus waarde aan, dan is het belangrijk naar de hieldraden van de band te kijken.

Vervolgens kijk je naar de TPI, oftewel de 'threads per inch'. Dit heeft betrekking op hoeveel nylondraden in het karkas verwerkt zitten. Meestal heeft een band met lage TPI dikkere draden dan een band met hoge TPI. Deze heeft heel veel dunne draden die dicht op elkaar zitten en vaak ook nog verdeeld zijn over twee lagen, gescheiden door een anti-leklaag.

Een goede vuistregel is: hoe hoger het TPI, hoe soepeler de band. De rolweerstand neemt ook af naarmate de TPI toeneemt. Doe je voornamelijk aan downhill mountainbiken? Dan wil je een lage TPI; deze nemen wat van de snelheid weg terwijl je naar beneden suist. Wedstrijdrijders hebben daarentegen meer aan een hoge TPI, omdat je daar meer snelheid mee maakt.

Ook het materiaal van het loopvlak en de wangen is belangrijk. De verscheidene typen rubber waar het loopvlak gemaakt is, worden compounds genoemd. Banden met veel grip zijn vaak van zacht rubber gemaakt en vice-versa. Zachtere banden slijten hierdoor meestal sneller dan hardere banden en staan je minder snel toe topsnelheden te halen.

Ten slotte is natuurlijk het bandenprofiel zeer belangrijk. Het verschil tussen de verschillende profielen zit hem met name in de diepte van de noppen en de ruimte tussen de noppen onderling. Banden met korte noppen die redelijk dicht op elkaar zijn geplaatst, bieden weinig weerstand. Is er meer ruimte tussen de noppen, dan heb je meer grip en dus meer rolweerstand.

Er zijn ook banden met extra grote noppen op de zijkant. Die komen mooi van pas in bochten. Soms gebruiken mountainbikers daarnaast verschillende banden voor voor en achter. Voren wordt bijvoorbeeld een grof bandenprofiel gebruikt en achter niet. Zo houdt de je met je voorband altijd grip terwijl je door je achterband beter snelheid opbouwt op egale paden.

Houdt deze vuistregel in ieder geval in gedachten: hoe grover het bandenprofiel, hoe groter de weerstand. Kies daarnaast idealiter voor een tubeless band. Dit verkleint niet alleen het risico op het lekrijden van de binnenband, maar neemt ook meteen de wrijving tussen de binnenband en buitenband weg.

Om te beginnen zijn er voor degenen die een beetje van alles meepikken in hun tochten of nog een favoriet gebied moeten ontdekken, de allrounders. Deze blinken nergens specifiek in uit maar sluiten ook geen ernstige compromissen.

Voor harde en droge paden kies je banden met een minimale rolweerstand die wel voldoende grip hebben in de bochten. De noppen op deze banden zijn meestal relatief kort en lopen uit naar de zijkanten van het loopvlak. Let wel op: je glijdt snel weg met deze banden als het regent.

Trek je er vaker in de regen op uit? Dan kies je voor banden voor zachte en natte paden. Deze hebben grotere noppen die best dicht op elkaar zitten. Let er vooral op dat op de zijkant grotere noppen zitten: zo voorkom je dat je in de bochten de controle verliest.

Voor losse ondergronden zoals modder en stenen, kies je voor banden met grote noppen met veel ruimte ertussen voor veel grip. Deze banden zijn ook uitermate geschikt voor downhill mountainbikers.

De cijfers op de band zelf geven eerder een indicatie van de maximale druk die de band aan kan dan welke druk aan te raden is voor jou. Dit ligt namelijk net iets ingewikkelder en is ook een kwestie van experimentatie.

Om te beginnen moet je je gewicht meenemen in je overwegingen. Iemand van 70 kilogram vindt een band met een druk van 2 bar misschien al te hard, terwijl iemand van 100 kilogram dit juist als zacht ervaart. Daarnaast houdt je het wiel- en bandformaat in gedachten. Grotere banden hebben natuurlijk meer lucht nodig.

Je denkt ook aan het terrein waar je op rijdt. Zoek je vooral egale, snelle paadjes op, of juist ruwere ondergronden besprenkeld met hoekige stenen? In dit laatste geval doe je liever wat meer lucht in je banden om het risico op lekken en sidewall-schade te voorkomen. Hier sluit je rijstijl op aan. Agressievere mountainbikers doen er goed aan om wat meer lucht in hun banden te doen.

De breedte van de velg speelt ook een rol. Hoe breder de velg, hoe beter deze is in het hanteren van lage luchtdruk in de band. Nauwere velgen leiden al snel tot vouwen en andere ongemakkelijke (tot gevaarlijke) taferelen als er wat minder lucht in de banden zit.

Hierboven werd TPI (threads per inch) al besproken. Ook dit doet ertoe, want banden met een hogere TPI-waarde zijn over het algemeen soepeler dan banden met een lagere TPI-waarde. Dus: hoe hoger de TPI-waarde, hoe meer lucht deze mag hebben. Daarnaast hebben de meeste tubeless banden en banden met versterkte sidewalls ook minder lucht nodig.

Kortom: het ontdekken van de juiste luchtdruk voor je banden is een persoonlijk proces

Investeer hoe dan ook in een goede fietspomp met een ingebouwde luchtdrukmeter, of koop een aparte drukmeter erbij. Gebruik ook altijd maar één drukmeter, omdat onderlinge verschillen in metingen tussen verschillende luchtdrukmeters heel gebruikelijk zijn.

Eerst moet je de juiste hoogte zien te vinden. Dit doe je door op je zadel te gaan zitten, je hak op het pedaal te zetten en de 'crank' (de arm waar het pedaal aan zit) parallel aan de zitbuis te zetten. Hij hoort dus bijna recht naar beneden te staan. Je moet nu op je zadel kunnen zitten zonder eerst je lichaam omhoog te moeten duwen. Op basis van of dit lukt of niet, stel je de zadelhoogte bij.

Vervolgens kijk je naar de horizontale positie van het zadel. Dit is deels een kwestie van persoonlijke voorkeur, maar om ervoor te zorgen dat je met een lichtgebogen rug en lichtgebogen ellebogen fietst in plaats van dat je jezelf moet dubbelvouwen om bij het stuur te komen, stel je ook dit goed af.

Dit doe je door een touwtje met een gewichtje vanaf de punt van je zadel te laten hangen. Hierna meet je de afstand tussen het gewichtje en het begin van de crank. Deze hoort tussen de 5 en 9 centimeter te liggen.

Vooral de nieuwe mountainbikers denken er misschien niet zo snel aan dat er ook redelijk wat onderhoud komt kijken bij het bezit van een mountainbike. Als je lang van je nieuwe aanwinst wilt genieten, onderhoudt je hem idealiter goed.

Zo heb je de pre-ride checks. Hierbij controleer je de bandendruk met een drukmeter. Zie je al natte plekken op je band? Dan is er hoogstwaarschijnlijk een lek en moet je je band (laten) vervangen. Check ook de remmen: kun je de hendels erg ver terugtrekken, dan zijn je remblokjes waarschijnlijk aan vervanging toe.

Ook loop je je pedalen even na. Zitten ze nog goed vast en bieden ze nog genoeg grip voor je schoenen? Loop meteen al je andere bouten en schroeven na. Ook deze moeten alles behalve los zitten. Check vooral even de assen bij je wielen. Die wil je natuurlijk niet onderweg kwijtraken...

De post-ride checks zetten we gemakshalve onder dezelfde paraplu als algemeen onderhoud. Om te beginnen met het schoonmaken van je mountainbike: dit hoeft niet na elke rit. Doe dit alleen als hij echt onder het vuil zit, of eens per week. Daarnaast gebruik je geen hogedrukreiniger, maar een emmer met warm water, een spons, een doek en een zachte borstel.

Houd bovendien stof en andere viezigheid uit de voorvorken. Deze moeten namelijk écht zo vloeiend mogelijk blijven in hun bewegingen, wat al door een enkel steentje onmogelijk gemaakt kan worden.

Daarnaast zorg je voor je ketting. Deze maak je ongeveer eens per maand helemaal schoon met kettingreiniger voordat je hem weer opnieuw smeert. Dit doe je niet net vóór een rit; zo krijgt het smeermiddel niet de kans om zich echt in de ketting te nestelen.

Ten slotte is het altijd aan te raden de mountainbike eens per jaar door een fietsenmaker na te laten kijken. Hij of zij spot wellicht problemen of verbeterpunten waar je zelf nog niet aan had gedacht!