Hoe Werkt een Koffiezetapparaat?

When you wake up in the morning...

Wie houdt niet van de geur van verse koffie 's morgens? In onze moderne tijden is het zetten van een lekkere kop koffie kinderspel geworden. Wat gemalen koffie in het koffiezetapparaat scheppen, de gewenste hoeveelheid water in het reservoir gieten en op het knopje drukken. Klaar! 

In een mum van tijd heb je verse koffie. Maar hoe werkt zo'n koffiezetapparaat nu precies? Hoe verandert het koude water uit de kraan in dat kopje zwarte goud?

Het wonder van het koffiezetapparaat: zo werkt het

Eerst en vooral maak je het koffiezetapparaat klaar. Je vult het waterreservoir met water. Hiervoor gebruiken de meeste mensen gewoon koud kraantjeswater. 

Op basis van het aantal kopjes die je wil zetten, plaats je een filterzakje in de filter en vul je die met een hoeveelheid gemalen koffie. 

Hier kun je wat spelen met de sterkte van de koffie. Heb je graag koffie waar je Parijs kunt doorheen zien, of ben je een liefhebber van een kop koffie waar je een lepeltje in kunt rechtzetten? Het kan allemaal, je voegt gewoon de hoeveelheid koffie toe naar eigen smaak.

Steek de stekker in het stopcontact en wanneer je het koffiezetapparaat daarna aanlegt, start de machine met het koken van het water in het waterreservoir. Het water bereikt een temperatuur tot 97°C. 

De waterdamp die hierbij vrijkomt, komt via een stijgbuis en een overlooppijpje aan de bovenzijde van het koffiezetapparaat terecht. In de stijgbuis zit een kogelventieltje. Dit maakt dat de waterdamp enkel omhoog kan gaan en automatisch de richting van de stijgbuis volgt.

Vanuit het overlooppijpje druppelt het water op de gemalen koffie in de filter. Het hete water lost een deel van de koffie op en bereikt de onderkant van de filter. Vanaf dat moment kan je spreken van koffie. Die wordt opgevangen in de koffiekan.

Soorten koffiezetapparaten

Er bestaan verschillende koffiezetapparaten:

• een koffiezetapparaat met papieren of metalen filter
• een volautomatische koffiezetmachines die werkt met verse koffiebonen
• een espressomachine
• een koffiezetapparaat met koffiepads
• een koffiezetapparaat met capsules of cups
• een percolator, vaak gebruikt voor grotere hoeveelheden
• een cafetière, waarbij men het koffiegruis handmatig naar beneden drukt

Bij een eenvoudig koffiezetapparaat kan de kan waarin de koffie wordt opgevangen verschillen. Sommige apparaten hebben een glazen kan, waarbij een warmhoudplaat de koffie warm houdt zolang het koffiezetapparaat ingeschakeld is. Andere soorten hebben een thermoskan om de koffie langer warm te houden.

Voor de rest verschillen koffiezetapparaten ook onderling van elkaar voor wat betreft de snufjes en mogelijkheden. Er is voor elk wat wils op de markt.

Jouw koffiezetapparaat reinigen

Maak de koffiekan na elk gebruik goed schoon. Dit kan met warm water, afwasmiddel en een schuursponsje. Spoel wel goed na met water om de smaak van het afwasmiddel volledig weg te krijgen. Toch kan het gebeuren dat er wat hardnekkige koffieresten achterblijven. 

Probeer dan om deze weg te krijgen door in de kan warm water, afwasmiddel en rijstkorrels te doen en dit een tijdje te laten weken. Draai het mengsel regelmatig om in de kan. De rijstkorreltjes zullen de restjes losmaken. Werk nog even na met een schuursponsje.

De buitenkant van het koffiezetapparaat wordt snel vies door vingerafdrukken, spetters koffie en stof. Dit maak je snel schoon met een vochtige doek en wat afwas- of schoonmaakmiddel. 

Van de meeste soorten koffiezetapparaten kunnen de onderdelen losgemaakt en apart afgewassen worden of zelfs in de vaatwasmachine gezet worden. Let wel op met schuursponsjes. Dit kan krassen veroorzaken. 

Gebruik een gewoon sponsje of een doek. 

Het is ontzettend belangrijk om, naast de koffiekan, ook het koffiezetapparaat zelf regelmatig te reinigen en te ontkalken. Dit zorgt voor een langere levensduur van het apparaat. Bovendien zal het water optimaal blijven opwarmen omdat het warmte-element van het koffiezetapparaat geen hinder ondervindt van kalkaanslag.

Hoe ga je het best te werk om jouw koffiezetapparaat grondig te reinigen?

Begin met het leegmaken van de filter. Van de meeste koffiezetapparaten kun je op een eenvoudige manier de filterhouder uit het apparaat halen. Spoel de filterhouder onder de kraan zodat al het resterende koffiegruis verwijderd is.

Giet het spoelmiddel in het waterreservoir. Er zijn verschillende producten om te ontkalken in de handel verkrijgbaar, maar voor bepaalde soorten koffiezetapparaten kan dit ook perfect met azijn gebeuren! Houd hierbij wel de verhouding van 1/3 azijn en 2/3 kraantjeswater als spoelmiddel aan. 

Bij een volautomatisch koffiezetapparaat, en ook machines die werken met koffiecups- en pads, kan het gebruik van azijn evenwel serieuze schade veroorzaken. Kies bij dergelijke koffiezetapparaten dus voor een chemische ontkalker om de machine te onderhouden. Lees goed de gebruiksaanwijzing op de verpakking.

Nadat je het azijnmengsel of de ontkalker in het waterreservoir hebt gegoten, zet je de koffiemachine aan en wacht je tot het spoelmiddel tot halverwege is doorgelopen. Leg het apparaat af en wacht een halfuurtje om de koffiezetmachine terug aan te zetten.

Wist je dat je azijn ook kan gebruiken voor andere dingen. Lees alles over het wassen met azijn op de website.

Wanneer de vloeistof volledig is doorgelopen, giet je de koffiekan leeg en spoel je deze met kraantjeswater. Omdat de volgende kan koffie die je wil maken geen vieze nasmaak zou hebben, laat je nog minstens twee keer zuiver kraantjeswater door de koffiezetmachine lopen.

Ben je de trotse eigenaar van een volautomatisch koffiezetapparaat die naast het zetten van koffie ook een latte macchiato kan bereiden of een ander godendrankje met melkschuim? Hou er dan rekening mee dat in het reservoir, melkslangetje en ook in de aanzuigbuis heel wat melkresten kunnen achterblijven. 

Om dergelijke machines grondig te reinigen en alle resten van melk te verwijderen, zijn speciale 'melkreinigers' op de markt. Idealiter maak je jouw machine om de week hiermee schoon.

Jouw koffiezetapparaat schoonmaken: 10 tips

• reinig het koffiezetapparaat 1 x per maand
• kies de juiste ontkalkwijze voor jouw koffiezetapparaat
• indien azijn geschikt is voor het reinigen van jouw koffiezetapparaat: gebruik schoonmaakazijn in plaats van natuurazijn. Dit is zuurder en ontkalkt beter
• reinig de filterhouder en het overlooppijpje apart met water en afwasmiddel
• maak de warmhoudplaat en de buitenkant van de machine schoon na elk gebruik
• Geef je koffiezetapparaat een plaatsje weg van het kookfornuis. Dit voorkomt dat stof vastplakt in kookdampen en moeilijker te reinigen is
• laat geen restjes koffie achter in de kan, dit bespaart je heel wat poetswerk
• zet het deksel van het waterreservoir open na gebruik. Achtergebleven damp laat zo minder sporen na
• ontkalk liever een keer te veel dan te weinig
• heb je heel kalkrijk kraantjeswater? Gebruik dan liever flessenwater om je koffie te zetten, of laat een waterontharder plaatsen. Dit zal de duurzaamheid van jouw koffiezetmachine ten goede komen

Naast het weten hoe je je koffiezetapparaat weet te onderhouden voor lekkere koffie is het bewaren van je bonen net zo belangrijk. Lees hier tips hoe je het beste koffiebonen kunt bewaren.