Wat is de beste Gaming monitor van 2024?

De reactiesnelheid wordt om te beginnen uitgedrukt in milliseconden (ms). Hoe lager de reactiesnelheid, hoe sneller de monitor reageert. Een lagere reactiesnelheid staat je toe in 'real time' te reageren op wat in je game gebeurt. Beweeg je je muis naar links, dan geeft een gaming monitor met een reactiesnelheid van 5 ms dit sneller weer op het scherm dan een normale monitor met een reactiesnelheid van 20 ms.

Bij kantoorwerk maakt dit weinig uit, maar als je een potje Call of Duty zit te spelen, is het wel zo prettig dat je zo snel mogelijk kunt reageren op de mensen om je heen voordat je omver geblazen wordt.

De verversingssnelheid staat daarentegen voor hoe vaak het beeld wordt ververst per seconde. Dit wordt uitgedrukt in Hertz (Hz). De regel hier is: hoe hoger de verversingssnelheid, hoe vloeiender het beeld uitziet. Heb je daarom meteen een monitor nodig met de allerhoogste verversingssnelheid? Niet per sé.

Ben je aan fanatieke Call of Duty-speler of speel je vaak andere games waarbij je snel moet reageren? Dan wil je wél een gaming monitor met de hoogst mogelijke verversingssnelheid. Ga daarom voor 120 Hz of 144 Hz als je budget het toestaat.

Speel je echter alleen af en toe een MMO als World of Warcraft of andere open world spellen die niet zo veeleisend zijn? Dan heb je genoeg aan aan paneel met een verversingssnelheid van 75 Hz.

Verder bieden veel gaming monitoren extra technologieën die onregelmatigheden in je beeld voorkomen. Zo heeft Nvidia G-Sync en AMD FreeSync. Hierover lees je onder het kopje 'Welke synchronisatietechnieken zijn er?' meer!

Ten slotte zie je steeds meer gaming monitoren met speciale vormen. Zo heb je ultra wide en curved monitoren, waarvan de vormgeving helpt je écht in het spel te laten bevinden.

Ze lijken eigenlijk meer op elkaar dan dat ze niet doen. Zo biedt een gaming monitor niet per definitie extra-hoge resolutie of opvallend goede kleurreproductie. Sterker nog, vaak geven normale monitoren kleuren nauwkeuriger weer.

Daarnaast zie je geen opvallende verbeteringen in prestaties buiten gaming en 3D-renderen om. Op YouTube of games die grafisch niet veeleisend zijn, zie je geen verschil tussen een gaming monitor en een normale monitor.

Hz staat voor Hertz, wat op zijn beurt de verversingssnelheid van de monitor weergeeft. Hoe hoger deze waarde, hoe vaker de monitor het beeld ververst binnen een seconde. Hieruit volgt dat hoe hoger de verversingssnelheid is, hoe vloeiender het beeld eruit ziet.

Een paneel met een verversingssnelheid van 75 Hz ververst het beeld dus 75 keer per seconde, terwijl 144 Hz dus bijna twee keer zo vaak het beeld ververst. Je kunt je voorstellen dat dat bij intensieve games erg goed van pas komt.

Om te beginnen hebben we de bekende LCD-beeldschermen. Deze zijn in drie categorieën noder te verdelen: TN (twisted nematic), IPS (in-plane switching) en VA (vertical alignment).

TN-panelen hebben lage reactiesnelheden (waardoor ze snel reageren) en hoge verversingssnelheden. Hierdoor zijn motion blur en input lag tot een minimum beperkt. Dit maakt TN-panelen top voor gaming monitoren en bovendien erg betaalbaar. De kijkhoeken en de kleurweergave zijn in ruil voor dit alles echter wat beperkt.

VA-panelen hebben juist hoge reactiesnelheden (waardoor ze trager reageren). Hoge verversingssnelheden zijn ook te vinden als je goed zoekt. De kijkhoeken en de kleurweergave zijn daarentegen beter dan die van TN-panelen dankzij het geweldige contrastratio. De prijzen zijn vergelijkbaar met die van TN-panelen, maar ze zijn bedoeld voor algemeen gebruik.

IPS-panelen zitten qua reactiesnelheden tussen TN- en VA-panelen in. De verversingssnelheden zijn vaak oké, maar niet hoog genoeg voor serieuze gamers. Wel zijn de kijkhoeken en de kleurweergave van deze panelen veruit het beste, waardoor ze zeer geschikt zijn voor professioneel gebruik. Hier hangt echter ook meteen het hoogste prijskaartje aan van de vier.

Naast deze LCD-panelen zijn er ook nog OLED-panelen. LCD-panelen gebruiken vloeibare kristallen met een lichtbron erachter om beeld te produceren, terwijl OLED-panelen zelf oplichtende diodes gebruiken. OLED heeft een organische basis, terwijl LCD-schermen op basis van silicum werken.

OLED combineert de voordelen van de bovenstaande schermen: de snelle reactietijden van TN, de geweldige contrastratio's van VA en de goede kijkhoeken van IPS. Deze panelen zijn vooralsnog echter zeldzaam: er moet nog wat werk plaatsvinden om de levensduur van de dioden te waarborgen en inbranding te voorkomen.

Nvidia heeft G-Sync bedacht; AMD heeft FreeSync bedacht. Uiteraard gebruik je een monitor met G-Sync in combinatie met een videokaart van Nvidia, en een FreeSync-monitor met een AMD-kaart.

Deze technologieën voorkomen beiden onregelmatigheden in je beeld, zoals 'screen tearing', waarbij je data van meer dan één frame in een enkel frame geperst ziet, en gestotter.

Monitoren met deze technologieën hebben bovendien een variabele verversingssnelheid. Dat wilt zeggen dat de verversingssnelheid van de monitor wordt afgestemd op de verversingssnelheid van de videokaart in je pc, zolang deze laatste de snelheid van de monitor niet overschrijdt.

Verschillen G-Sync en FreeSync van elkaar? Niet echt. Naast het feit dat ze alleen samenwerken met de corresponderende videokaarten, is het alleen zo dat G-Sync alleen via DisplayPort werkt, terwijl FreeSync via zowel DisplayPort en HDMI werkt. De resultaten verschillen verder niet zozeer van elkaar.

Dat kan, maar waarom zou je? Je kunt een gaming monitor wel als scherm gebruiken indien je veel op een console gamet, maar er zitten weinig voordelen vast aan tv kijken op een gaming monitor.

De meeste monitoren bieden namelijk geenHigh Dynamic Range (HDR), wat tot rijkere kleuren en betere contrastniveau's leidt. Dat is jammer als je op consoles speelt, wat alles na de PlayStation 4 Pro, de Xbox One S en Xbox One X, ondersteunen wél HDR output, wat mooi aansluit op het feit dat veel moderne tv's tegenwoordig ook HDR ondersteunen.

Wel zijn monitoren beter in het verminderen van input lag. Dat wilt zeggen: de reactiesnelheden liggen lager, waardoor alles wat je invoert ook vrijwel direct te zien is op het scherm.

Daarnaast bieden de bovengenoemde synchronisatietechnieken ook tijdens het gamen op een console dezelfde voordelen als dat ze doen bij een pc. Helaas leidt dit wel tot een zogeheten 'soap opera effect' wanneer je tv kijkt. Hierbij wordt het beeld te 'glad', waardoor mensen en rekwisieten op tv onnatuurlijk uitzien.

Ten slotte sta je stil bij de kijkafstand en de kijkhoeken. Bij een tv kun je je veroorloven om verder af te zitten, vooral omdat tv's tegenwoordig in indrukwekkende formaten beschikbaar zijn. Monitoren blijven over het algemeen veel kleiner, waardoor je een stuk dichterbij moet zitten.

Daarnaast hebben tv's vaak betere kijkhoeken. Je hoeft er niet altijd recht voor te zitten om te zien wat zich afspeelt.

Naast het feit dat je sneller het gevoel hebt je in het spel te begeven, claimt men ook dat het minder belastend voor je ogen is. Dat komt doordat je alles in één keer in je opneemt zonder je ogen teveel te hoeven bewegen. Je perifere zicht is hierbij de sleutelspeler. Beweeg je hand maar eens heen en weer naast je hoofd. Je ziet het niet in detail, maar je weet toch wat gebeurt.

Daarnaast is het beeld mindervervormd. Bij platte schermen zie je vaker dat het beeld vervormd is langs de randen. Dat gebeurt niet bij curved monitoren, omdat deze licht vanuit meerdere hoeken naar je ogen sturen. Daarnaast voelen curved monitoren ook nog eens groter aan dan dat ze zijn, omdat je meer 'omgeven' wordt door het beeld van je game.