Voedsel Kweken Zonder Tuin? Dat Kan!

Zelf voedsel kweken is één van de beste manieren om getuige te zijn van hoe het leven tot stand komt. Ben je succesvol, dan haal je er bovendien een goedkope, gezonde maaltijd uit. Helaas schrikken veel mensen ervoor terug: veel mensen denken dat je een eigen moestuin nodig hebt.

Hoewel voedsel kweken in een moestuin leuk is en minder beperkt dan bijvoorbeeld op je balkon, zijn er genoeg andere plaatsen waar je succesvol groente groeit. Er zijn voldoende groenten die prachtig groeien, zonder hiervoor een tuin met volle grond nodig te hebben. 

Een balkon, je keuken of zelfs een brandtrap kunnen een alternatief bieden. Om ervoor te zorgen dat je onderneming in de botanische wereld eetbaar wordt, vind je hieronder tips om je eigen voedsel te produceren, zonder daarvoor een tuinbroek aan te hoeven trekken. 🧑‍🌾

1 Doe onderzoek naar het tuinieren in bakjes

Voor sommige situaties is spontaniteit ideaal, voor andere situaties leidt het tot een paar keer vallen en opstaan. Thuis voedsel produceren behoort tot de laatste categorie. 

Wanneer je besluit thuis groente kweken zonder een traditionele tuin, is de volgende stap het doen van onderzoek. Struin het internet af of ga naar de bibliotheek en vraag je tuinierende vrienden om hulp. 

Heel eenvoudig gezegd: voedsel kweken in containers op je vensterbank is niet moeilijk, maar je moet wel weten hoe je het doet. Oefening baart kunst!

2 Bekijk je verlichtingssituatie

Voordat je investeert in potten, bakjes, pottafels en zaden, is het verstandig om een goed inzicht te krijgen in het licht in huis. Controleer en registreer het aantal uren dat je vensterbank, terras of brandtrap elke dag licht krijgt. 

Ga op zoek naar de plaatsen in huis die het meeste zonlicht krijgen. Schrijf het zelfs even op als dat je helpt om te onthouden waar het meeste zonlicht valt. 🌞 Om succesvol te groeien heeft een gemiddelde plant minimaal zes uur per dag licht nodig.

Naast het kiezen van de plek, let je vervolgens op de richting van de zon. Komt het zonlicht van één kant? Hou er dan rekening mee dat je eetbare planten uiteindelijk richting de zon gaan groeien en hierdoor een kromming ontwikkelt. Is dit een probleem, dan kun je ervoor kiezen om gebruik te maken van groeilampen.

Op zich is het alleen een esthetisch probleem, maar planten waarvan de groenten of vruchten aan de takken hangen, kunnen uiteindelijk problemen ondervinden als al het gewicht de buiging van de plant volgt. Is je plant niet stevig genoeg, dan kun je breuken in de plant verwachten. 

3 Minigroenten

Planten zijn er in verschillende soorten, vormen, kleuren, en vooral ook in verschillende maten! Omdat je binnen vaak minder ruimte hebt dan in een tuin, is het belangrijk om rekening te houden met de volle omvang van de groei.

Misschien denk je dat groter beter is, omdat dit je meer voedsel oplevert, maar vraag je ook af hoe praktisch het is. Heb je écht iets aan een enorme paprikaplant die meer paprika's groeit dan dat je kunt klaarmaken en/of blijven weggeven aan je buren?

Planten die naar beneden groeien, zoals bijvoorbeeld pastinaken, zijn bovendien niet altijd een goed idee. Deze moet je op een verhoogd platform zetten, zodat ze genoeg verticale ruimte hebben om omlaag te groeien. Kleine worteltjes en radijsjes zijn daarentegen een stuk makkelijker te hanteren: die blijven gezellig in de grond zitten, uit de weg.

Ook tomaten, lente-uien, Spaanse pepers, knoflook en taugé zijn goed binnen te groeien. Bladsla is ook een optie, mits je voldoende ruimte op je vensterbank hebt. Verderop in het artikel vertel ik je meer over hoe je specifieke groenten thuis groeit.

4 Compost en water

Het lijkt misschien logisch om alleen potgrond te gebruiken.  Potgrond bevat echter niet voldoende voedingsstoffen. Potgrond is daarnaast erg ‘dicht’ en laat niet veel zuurstof door. 

Mix de bovenste laag potgrond met compost en je planten krijgen niet alleen meer voedingsstoffen, maar hebben ook een gezondere bodem die de wortels niet snel verstikt. Wees daarnaast redelijk spaarzaam met water. Je hoeft waarschijnlijk minder te geven dan dat je denkt. 🙅‍♂🚫 Teveel water geven zorgt vaak voor onherstelbare problemen, waaronder schimmel en rot.

Lees je hoe dan ook even in over welke compost het beste past bij je specifieke planten, en hoeveel water iedere plant nodig heeft!

Een moestuin op je vensterbank: de beste groente om thuis te groeien

Hieronder vertel ik je meer over de beste groenten om binnen te groeien, en hoe je deze groeit.

Lente-uien

Er is niets heerlijker dan een verse salade met verse lente-uitjes, of juist als topping op een bordje egg fried rice. Lente-vuitjes zijn eenvoudig op je vensterbank te groeien, maar je kunt er ook voor kiezen om ze in een glas water te kweken! Kies je ervoor om ze in water te kweken, dan vervang je het water elke dag.

Lente-uitjes in water laten groeien is de eenvoudigste manier. Kies een transparante, schone pot of glas. De pot moet transparant zijn, anders krijgen de wortels niet voldoende zonlicht. Zet deze op de vensterbank en laat het zonlicht zijn werk doen.

Wil je de uitjes in de aarde laten groeien, dan vul je een platte bak met een dunne laag aarde. Vervolgens druk je de onderkant van de uitjes in de aarde. Zet het bakje op een donkere plaats. Na een paar dagen zijn er nieuwe uitlopers: nu zet je het bakje op de vensterbank. Spray de aarde elke dag met water en je ziet je uitjes vanzelf tot leven komen. 

Let op: uien zijn giftig voor honden en katten, dus zet ze buiten bereik van eventuele viervoeters in je huis!

Radijsjes

Radijs groeit snel en heeft niet veel zorg nodig. Je gebruikt potjes die minimaal 12 cm diep zijn en een gat onderin hebben. De grond moet los zijn, maar altijd vochtig. Plant de zaadjes op minimaal 5 cm vanaf de rand van de pot. 

Gebruik aarde met compost en plaats je potjes op de vensterbank. Als je raam op het zuiden is gericht, kan het echter te warm worden. Plaats je potjes in dit geval op een plaats waar ze ook schaduw krijgen. Na ongeveer 60 dagen zijn je radijsjes klaar voor de oogst! 🪴

Knoflook

Knoflook: een echte smaakmaker. En je maakt je gerechten nog lekkerder wanneer je weet dat ze van eigen bodem (vensterbank?) komen. Knoflook groeien is eenvoudig: koop een grote, verse knoflook in de supermarkt. 

Stop deze, met de spitse kant naar boven, in goede luchtdoorlatende grond. Hou de grond goed vochtig en binnen een paar dagen zie je de knoflook groeien. 

Wist je dat je ook de bladeren van knoflook gebruikt om extra smaak toe te voegen? Knip ze af met een scherpe schaar en voeg ze toe aan je gerecht!

Let overigens ook hierbij op als je katten in huis hebt. Honden geef je liever ook geen ui, maar voor katten is dit nóg giftiger. Wederom zet je deze plant dus liever ergens waar je hond en/of kat niet bij kan.

Worteltjes

Zolang je een kleinere variëteit wortel kiest, is het groeien van wortels op de vensterbank vaak een succes. 🥕 Kies voor ondiepe bloembakken of potten. Gebruik aarde met compost en zorgt dat de grond luchtig is. Knolgewassen hebben veel water nodig, anders drogen de wortels uit. Wortels groeien bovendien het beste wanneer ze in de zon staan.

Wortels zaai je in het voorjaar en zijn klaar om geoogst te worden vanaf juli. Wil je grotere en dikkere wortels, dan wacht je langer met het oogsten tot ongeveer oktober.

Spaanse pepers

Pepers zijn niet alleen pittig, maar ook kleurrijk, warm en hebben een exotische uitstraling. Ze staan mooi op elke vensterbank! De pot die je gebruikt moet minstens 20 tot 25 centimeter diep zijn. 

Spaanse pepers groeien alleen goed wanneer het warm en zonnig is. In de zomer dus, op de vensterbank of op je balkon in de zon. Pepers hebben een kiemtemperatuur van 22 tot 24 °C. Is het niet warm genoeg of is er niet voldoende licht, dan kun je ervoor kiezen een groeilamp te gebruiken. Deze zijn ook ideaal in de winter.

Het kan wel drie weken duren voordat de zaadjes gaan kiemen. Tot die tijd is warmte en licht niet zo belangrijk, maar wanneer je de stekjes ziet verschijnen, hebben deze licht en warmte nodig. Zodra er naast de kiemblaadjes ook twee gewone blaadjes groeien, kun je ze verspenen: elk plantje een eigen pot geven. 

Elke pot heeft bij voorkeur minimaal een doorsnee van 15 centimeter of je gebruikt een grotere pot en plant meerdere plantjes bij elkaar. Vul de pot met speciale moestuinmix. In deze mix zit voldoende voeding voor ongeveer zeven weken. Hierna geef je de plantjes vloeibare voeding.

Uiteindelijk krijgen je planten witte bloemtjes. Als deze uitgebloeid zijn, ontstaat er uit dit bloemetje een klein pepertje. Wanneer deze pepertjes rood zijn, kun je ze oogsten (en eten!).

Pepers zijn overigens erg geliefd bij fruitvliegjes. Gelukkig zijn fruitvliegjes eenvoudig te bestrijden!

Tomaten

Tomaatjes laten groeien op de vensterbank is leuk om te doen in de zomer, wanneer er veel licht is. Verse, biologische, sappige tomaatjes zijn nu eenmaal lekkerder dan de tomaatjes die je in de supermarkt vindt. 

De beste resultaten krijg je met de bergvariëteiten. Denk aan kerstomaten, Early Salad, Red Cushion en Tiny Tim's.

Kers tomaatjes hebben geen grote diepe pot nodig. Een kleiner bakje volstaat. Wil je ze voor het raam hangen, dan behoort dit ook tot de mogelijkheden, want tomaten lenen zich uitstekend voor verticaal tuinieren.

Zorg er in ieder geval voor dat de potjes een gat onderin hebben, waardoor eventueel overtollig water weg kan. Het liefst kies je daarnaast biologische potgrond, want deze bevat van zichzelf voldoende voeding. 

Plant de zaadjes vervolgens 5 cm diep. Een serre is een goede plaats om tomaatjes te groeien: warm en zonnig. De grond mag vochtig zijn, maar niet nat. Elke dag water geven is meestal niet nodig, tenzij het erg warm is.

Zodra je tomatenplantjes goed gaan groeien, is het belangrijk om ze te ondersteunen met een stokje terwijl ze doorgroeien. Tomaten pluk je pas wanneer ze rijp zijn. Als dit te lang duurt, pluk je ze alsnog en bewaar je ze op een koele plaats om daar te rijpen.

Bladsla

Bladsla groeien is net zo eenvoudig als bijvoorbeeld lente-uitjes. Een paar uur licht per dag is vaak voldoende voor succes. Brede, ondiepe containers zorgen voor een kleiner gewas. Je gebruikt gewone potgrond en veel verzorging is niet vereist.

Hou rekening met het feit dat niet alle slasoorten ideaal zijn om binnen te groeien. Zo groeit ijsbergsla beter buiten, maar rucola en veldsla doen het daarentegen vaak wel goed binnen. 

Sla groeit beter in plastic potten dan in potten van aardewerk. Heb je alleen aardewerk potten, dan bekleed je de pot met plastic van bijvoorbeeld een plastic zak. Maak gaten in de zak, zodat overtollig water alsnog afgevoerd kan worden. 

Vul de pot met potgrond, maar laat voldoende ruimte aan de bovenkant over. Strooi de zaadjes over de potgrond en bedek vervolgens de potgrond met ongeveer een halve centimeter verse potgrond. Besproei de zaadjes elke ochtend en binnen een week of twee zie je de zaadjes kiemen.

Wanneer de zaadjes gekiemd zijn, geef je ze om de twee dagen water. Zorg dat de grond vochtig is, niet doordrenkt. De plantjes groeien het beste in een temperatuur van 16 tot 21 °C. De vensterbank is een ideale plaats, aangezien bladsla zo'n 14 tot 16 uur licht nodig heeft. Haal je dit niet, investeer dan in een groeilamp. Uiteindelijk is het na ongeveer vier tot zes weken is het tijd om te oogsten.

Erwten en bonen

Heb je genoeg ruimte, dan kweek je ook erwten en bonen op de vensterbank. Plant de zaden in een lange, smalle bak met veel drainage. Bonen groeien verticaal, waardoor de plant in principe altijd ondersteuning nodig heeft. 

Dit hoeft niet op een professionele manier gedaan te worden: een simpel touwtje volstaat. Wil je niet aan de slag met touwtjes of andere ondersteuning? Kies dan voor een dwergsoort.

Gebruik met-compost-verrijkte, goed gedraineerde zandgrond met een zure pH-waarde en zorg dat je plantjes minstens zes uur per dag licht krijgen. De grond moet vochtig zijn, maar niet nat. Je oogst je bonen wanneer ze ongeveer acht centimeter lang zijn.

Conclusie

Hopelijk weet je nu hoe je succesvol verschillende groente thuis groeit zonder een tuin nodig te hebben. Waar je ook besluit te groeien, groenten die je zelf gegroeid hebt, zijn altijd lekkerder! Bedankt voor het lezen!